Jeuk bij paarden, niet alleen bij zomereczeem


Jeuk bij paarden, niet alleen zomereczeem

Zomereczeem is een vervelende huidaandoening bij paarden en zorgt voor veel jeuk, kale plekken, schuurplekken in manen en staart en jeukende bultjes. Zomereczeem wordt veroorzaakt door de beet van knutten. Deze huidaandoening komt bij maar liefst bij ca. 10% van de paarden voor. Niet gek dus dat je bij veelvuldige schuren van je paard eerst aan zomereczeem denkt. Toch kan er een hele reeks aan andere oorzaken voor de jeuk en het schuren zijn. In deze blog zetten we een aantal oorzaken van een jeukende huid voor je op een rijtje en vertellen we je hoe je jouw paard met zomereczeem kunt ondersteunen.

Mijn paard heeft jeuk

Je paard met jeuk zien is als paardeneigenaar erg frustrerend en het liefste wil je je paard daar zo snel mogelijk vanaf helpen. Daarvoor is het erg belangrijk om goed te kijken naar de symptomen. Heeft het paard overmatig jeuk? Schuurt jouw paard zijn staart en heeft hij kale plekken? Welke symptomen zijn er nog meer en wanneer komen ze voor? In wat voor omgeving staat het paard? Wat eet het paard? Schakel bij het stellen van een diagnose zeker je dierenarts in.

Manen zomereczeem paard
Afgebroken manen, schuurplekken en korstjes bij deze manenkam van een Shetlander met zomereczeem. Deze pony heeft duidelijke schuurplekken door jeuk. 


Wat zijn oorzaken van jeuk bij paarden?

Als paarden in de rui zijn en hun losse haren wegschuren of elkaar kriebelen is dat niet direct reden tot actie, dit gedrag is natuurlijk en zo zorgt het paard ervoor dat hij zijn losse haren kan verliezen. Daarnaast is elkaar kriebelen natuurlijk sociaal gedrag voor paarden. Op het moment dat paarden overmatig jeuk hebben zullen ze echt opvallend veel meer zichzelf gaan krabben en schuren. Om al die jeukende plekjes te bereiken worden paarden hartstikke inventief en nemen ze allerlei interessante posities aan.

Het overgrote deel van de oorzaken van jeuk bij paarden valt binnen een van de volgende drie categorieën: (1) ectoparasieten; (2) infecties of; (3) allergieën.

Wat zijn ectoparasieten en hoe veroorzaken die jeuk bij paarden?

Overmatige jeuk op de huid kan bijvoorbeeld komen doordat paarden last hebben van uitwendige parasieten (ectoparasieten) op de huid. Mijten en luizen zijn daarvan voor paarden het belangrijkst. Er zijn twee soorten luizen die wat specifieker kunnen worden benoemd, bijtende luizen (Werneckiella equi) en zuigende luizen (Haematopinus asini) beide ongeveer 1-2 mm groot. Bijtende luizen eten huidschilfers en kunnen daarmee de huid beschadigen. Zuigende luizen doorboren de huid om weefselvloeistof en bloed te eten.

Werneckiella equi mijt jeuk bij paarden ectoparasieten  Luizen mijten ectoparasieten bij paarden
Werneckiella equi
(afbeelding: parasitipedia.net)
Luizen bij paarden (afbeelding: MSD Veterinary Manuel)

 

Door deze beschadigingen van de huid ontstaat jeuk. Ook mijten (Chorioptes bovis of equi) kunnen voor jeuk zorgen op met name de benen. Mijten komen vooral voor bij paarden met veel behang aan de benen. Mijten beschadigen de huid en veroorzaken op die manier jeuk. Mijten zijn er het hele jaar rond, maar in de winter wordt een piek gezien omdat de mijten dan warmte opzoeken bij paarden. Dit in tegenstelling tot zomereczeem, dat zoals de naam al aangeeft, alleen in de zomer jeuk veroorzaakt.

"Mijten komen vooral voor bij paarden met veel behang aan de benen"

Naast de Chorioptes kunnen paarden die in de buurt van kippen gehouden worden ook last hebben van de rode bloedmijt, ook wel bloedluis (Dermanyssus gallinae), genaamd. Deze mijt leeft vooral op kippen, maar is niet heel kieskeurig en zal zich ’s nachts ook aan het bloed van paarden tegoed doen. Overdag verschuilen ze zich en daarom zul je ze meestal niet op je paard zien.


Welke infecties kunnen jeuk bij paarden veroorzaken?

Schimmel, of ringworm, is een infectie in de buitenste huidlagen, waarin het via kleine wondjes en schaafplekken kan binnendringen. Schimmels vinden een vochtig klimaat fijn, onder dekens, in de stal of als het veel regent. Een schimmelinfectie is te herkennen aan opstaande haren, schilferige bultjes en korstjes op de huid. Om een betrouwbare diagnose te stellen kan een huidmonster worden genomen voor onderzoekt in het laboratorium.

Infecties kunnen ook worden veroorzaakt door bacteriën, waarvan een voorbeeld
Staphylococcus pyoderma is. Symptomen kunnen lijken op die van schimmel, maar ook hier biedt het nemen van een huidmonster de meest betrouwbare diagnose. Staphylococcus is een opportunistische bacterie, dit betekent dat paarden (en ook andere dieren en mensen) deze bacterie bij zich dragen en zodra de weerstand minder is grijpt hij zijn kans en zorgt voor infectie, met de daarmee gepaarde jeuk. Naast schimmels en bacteriën kunnen ook gisten zorgen voor infecties.

Allergieën als oorzaak van huidaandoeningen bij paarden

Paarden kunnen ten slotte verschillende allergieën ontwikkelen, hiervan is staart- en maneneczeem (SME), ofwel zomereczeem, er één. Zomereczeem wordt veroorzaakt door een allergische reactie op de beten van knutten. Die kleine knut kan zorgen voor grote problemen! Meer hierover lees je in de blogs: “Kleine knut zorgt voor grote problemen! en “Wat veroorzaakt zomereczeem?.

Naast zomereczeem is ook atopische dermatitis een huidallergie bij paarden waarbij jeuk het duidelijkste symptoom is. Atopische dermatitis kan worden veroorzaakt door allerlei omgevingsstoffen die met de huid in aanraking komen, zoals pollen, maar ook mijten en schimmels. Hoewel het niet vaak voorkomt kunnen paarden ook een voedselallergie hebben die zich uit in jeuk op de huid.

De rol van voeding bij het behandelen van jeuk bij paarden

Hoewel wetenschappelijke ondersteuning/onderzoeken nog ontbreekt, wordt er steeds meer gekeken naar de rol van voeding bij het behandelen van jeuk bij paarden. Hierbij wordt gedacht dat voeding een grote rol speelt in het ondersteunen van de algehele belastbaarheid van het systeem van het paard. Bij ons mensen maakt stress je vatbaarder voor aandoeningen, dus waarom zou dat bij dieren anders zijn? Het gebruik van natuurlijke ingrediënten in voeding is erg belangrijk in het ondersteunen van een gezond systeem, hoewel dit niet altijd zal voorkomen dat je paard een aandoening krijgt of dat de aandoening geneest.

Zo kan ons voedingssupplement, op basis van natuurlijke ingrediënten, jouw paard helpen om (veel) minder jeuk te hebben. Het gaat de allergische reactie van binnenuit tegen. Samen met een ontstekingsremmende en huidherstellende olie, die rechtstreeks op de aangedane plekken wordt aangebracht, bereik je het beste resultaat.

Doe de zomereczeem check! 

Twijfel je of je paard zomereczeem heeft? Jeuk heeft dus vele oorzaken en niet elk paard met jeuk heeft zomereczeem, maar de kans is wel aanwezig! Onze veterinair immunoloog Edwin heeft voor Cool4Horses de zomereczeemcheck opgesteld. Check met dit flow-diagram of je paard wel of niet (hoogstwaarschijnlijk) zomereczeem heeft. Meer uitleg over de nummers in de zomereczeemcheck vind je in deze blog.

Heeft jou paard zomereczeem? Passen de symptomen (jeuk) bij deze allergie? Met de zomereczeemcheck kun je dit controleren.
Doe de zomereczeemcheck! In deze blog vind je meer informatie over het herkennen van klachten. Houd hierbij wel in de gaten dat dit een check is en dat je voor een diagnose een dierenarts raadpleegt.

 

Bronnen
Cremers, H. J. W. M. (1985). The incidence of Chorioptes bovis (Acarina: Psoroptidae) on the feet of horses, sheep, and goats in the Netherlands. Veterinary Quarterly, 7(4), 283-289.

White, S. D. (2016). Approach to Equine Pruritus. In Proceedings of the 8th World Congress of Veterinary Dermatology, Bordeaux (pp. 363-366).

Prof. Dr. Marianne Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan, hoogleraar 'Clinical Equine Internal Medicine' aan de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht, in een artikel uit Paard&Sport december 2015.

Mark van Manen, paardenarts bij Paardenkliniek Wapenveld, in een artikel op https://www.paardenarts.nl/kennisbank/huidschimmels/

Foto van Thibault Carron op Unsplash

Hallo! Mijn naam is Ivy, ik ben dierwetenschapper, afgestudeerd aan de Universiteit van Wageningen. Mijn scriptie heb ik geschreven over het ontwikkelen van een test om zomereczeem te detecteren. Daarvoor heb ik me verdiept in de oorzaken van zomereczeem onder begeleiding van dr. Edwin Tijhaar. Edwin is veterinair immunoloog en een van de oprichters van Cool4Horses.  Ivy C4H